ಕಲೆ – ಸಂಸ್ಕೃತಿ

ಅಳಿಕೆ ಯಕ್ಷ ಸಹಾಯ ನಿಧಿಗೆ ಸಿದ್ಧಕಟ್ಟೆ ಸದಾಶಿವ ಶೆಟ್ಟಿಗಾರ್ ಆಯ್ಕೆ
ಮೇ 19ರಂದು ಗೃಹ ಸಮ್ಮಾನದೊಂದಿಗೆ ನಿಧಿ ಸಮರ್ಪಣೆ
———————————–
ಮಂಗಳೂರು: ಯಕ್ಷಗಾನ ಕ್ಷೇತ್ರದ ಚರಿತ್ರ ನಟ, ರಾಜ್ಯ- ರಾಷ್ಟ್ರ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಪುರಸ್ಕೃತರಾದ ಮೇರು ಕಲಾವಿದ ದಿ|ಅಳಿಕೆ ರಾಮಯ್ಯ ರೈ ಅವರ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಬೆಂಗಳೂರಿನ ಅಳಿಕೆ ರಾಮಯ್ಯ ರೈ ಸ್ಮಾರಕ ಟ್ರಸ್ಟ್ ಪ್ರತಿ ವರ್ಷ ನೀಡುವ ಅಳಿಕೆ ಯಕ್ಷ ಸಹಾಯ ನಿಧಿಗೆ 2024 – 25 ನೇ ಸಾಲಿಗೆ ಹಿರಿಯ ಯಕ್ಷಗಾನ ಕಲಾವಿದ, ತೆಂಕುತಿಟ್ಟಿನ ಬಣ್ಣದ ವೇಷಧಾರಿ ಸಿದ್ಧಕಟ್ಟೆ ಸದಾಶಿವ ಶೆಟ್ಟಿಗಾರ್ ಆಯ್ಕೆಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಯಕ್ಷಗಾನ ವಿದ್ವಾಂಸರಾದ ಡಾ.ಎಂ.ಪ್ರಭಾಕರ ಜೋಶಿ, ಪ್ರೊ. ಭಾಸ್ಕರ ರೈ ಕುಕ್ಕುವಳ್ಳಿ ಮತ್ತು ಹಿರಿಯ ಕಲಾವಿದ ಉಬರಡ್ಕ ಉಮೇಶ ಶೆಟ್ಟಿ ಅವರನ್ನೊಳಗೊಂಡ ಸಲಹಾ ಸಮಿತಿಯ ಸೂಚನೆಯಂತೆ ಸಂಕಷ್ಟದಲ್ಲಿರುವ ಯಕ್ಷಗಾನ ಕಲಾವಿದ ಸದಾಶಿವ ಶೆಟ್ಟಿಗಾರ್ ಅವರಿಗೆ ಸಹಾಯ ನಿಧಿ ನೀಡಲಾಗುವುದು ಎಂದು ಅಳಿಕೆ ರಾಮಯ್ಯ ರೈ ಪುತ್ರ ಹಾಗೂ ಟ್ರಸ್ಟ್ ಸಂಚಾಲಕ ಅಳಿಕೆ ದುರ್ಗಾ ಪ್ರಸಾದ್ ರೈ ಪ್ರಕಟಣೆಯಲ್ಲಿ ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ.

• ಸಿದ್ಧಕಟ್ಟೆ ಸದಾಶಿವ ಶೆಟ್ಟಿಗಾರ್:
  ತೆಂಕುತಿಟ್ಟು ಯಕ್ಷಗಾನ ರಂಗದಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತುತ ಬಹುಬೇಡಿಕೆಯ ಕಲಾವಿದರಾದ ಸಿದ್ಧಕಟ್ಟೆ ಸದಾಶಿವ ಶೆಟ್ಟಿಗಾರ್ ಅವರು 1965 ದಶಂಬರ 17ರಂದು ಬಂಟ್ವಾಳ ತಾಲೂಕಿನ ಸಿದ್ದಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದರು. ಬಾಬು ಶೆಟ್ಟಿಗಾರ್ ಮತ್ತು ಗಿರಿಜಮ್ಮ ಅವರ ಹೆತ್ತವರು. ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಿಕ್ಷಣಕ್ಕಷ್ಟೇ ಓದು ನಿಲ್ಲಿಸಿ ತಮ್ಮ 18ನೇ ವಯಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಯಕ್ಷಗಾನದತ್ತ ಆಕರ್ಷಿತರಾದ ಅವರು ಹಿರಿಯ ಕಲಾವಿದ ರೆಂಜಾಳ ರಾಮಕೃಷ್ಣ ರಾಯರಿಂದ ಯಕ್ಷಗಾನದ ಹೆಜ್ಜೆಗಾರಿಕೆಯನ್ನು ಕಲಿತರು. ಬಣ್ಣದ ವೇಷದ ದಂತಕಥೆ ಎನಿಸಿದ್ದ ದಿ| ಬಣ್ಣದ ಮಾಲಿಂಗರಿಂದ ಹಲಬಗೆಯ ಬಣ್ಣದ ವೇಷಗಳ ಪಟ್ಟುಗಳನ್ನು ಅಭ್ಯಸಿಸಿ ಮೇಳದ ತಿರುಗಾಟಕ್ಕೆ ತೊಡಗಿದರು. ಅಗರಿ,ಬಲಿಪ,ಇರಾ, ಪದ್ಯಾಣ ಭಾಗವತರು ಹಾಗೂ ಹಲವು ಹಿರಿಯ ವೇಷಧಾರಿಗಳ ಒಡನಾಟದಲ್ಲಿ ಓರ್ವ ಪರಿಪೂರ್ಣ ಕಲಾವಿದರಾಗಿ ಬೆಳೆದರು.
  ಸುಮಾರು ನಾಲ್ಕೂವರೆ ದಶಕಗಳ ತಮ್ಮ ಕಲಾಯಾನದಲ್ಲಿ ಸದಾಶಿವ ಶೆಟ್ಟಿಗಾರರು ಕಟೀಲು (10 ವರ್ಷ), ಧರ್ಮಸ್ಥಳ (13 ವ.) ಹೊಸನಗರ (10 ವ.), ಎಡನೀರು (ಒಂದು ವರ್ಷ), ಮೇಳಗಳಲ್ಲಿ ಸಾರ್ಥಕ ಸೇವೆಗೈದು ಪ್ರಸ್ತುತ ಕಳೆದ 8 ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಡಾ| ಕೆ.ಶ್ಯಾಮ ಭಟ್ ನೇತೃತ್ವದ ಹನುಮಗಿರಿ ಮೇಳದಲ್ಲಿ ಪ್ರಧಾನ ಬಣ್ಣದ ವೇಷಧಾರಿಯಾಗಿ ದುಡಿಯುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಮಹಿಷಾಸುರ, ವರಾಹ, ಶೂರಪದ್ಮ, ರಾವಣ, ಕುಂಭಕರ್ಣ, ಸಿಂಹ, ಗಜೇಂದ್ರ, ಶೂರ್ಪನಖಿ, ಅಜಮುಖಿ, ಪೂತನಿ, ವೃತ್ರಜ್ವಾಲೆ ಮುಂತಾದ ಬಣ್ಣದ ವಿವಿಧ ಭೂಮಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಅವರು ಜನಮನ ಸೆಳೆದಿದ್ದಾರೆ‌‌. ‘ಶ್ರೀರಾಮ ಕಾರುಣ್ಯ’ ಪ್ರಸಂಗದ ಕಾಕಾಸುರನ ಪಾತ್ರ ಅವರದೇ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯಲ್ಲಿ ವಿಶೇಷ ರೀತಿಯಿಂದ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಗೊಂಡಿದೆ.
  ಯಕ್ಷಗಾನ ರಂಗದ ಸಾಧನೆಗಾಗಿ ಪೇಜಾವರ ಶ್ರೀ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ಕಟೀಲು ಆಸ್ರಣ್ಣ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ಬಣ್ಣದ ಮಾಲಿಂಗ ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ಕೀಲಾರು ಪ್ರಶಸ್ತಿ, ಪೊಳಲಿ ಯಕ್ಷಕಲಾ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಇತ್ಯಾದಿ ಗೌರವ – ಸಮ್ಮಾನಗಳನ್ನು ಶೆಟ್ಟಿಗಾರ್ ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಪತ್ನಿ ಕಲಾವತಿ, ಮಕ್ಕಳಾದ ದಿಲೀಪ್, ಸಂದೀಪ್ ಮತ್ತು ಕವಿತಾರೊಂದಿಗೆ ಸಿದ್ಧಕಟ್ಟೆಯ ಸ್ವಗೃಹದಲ್ಲಿ ವಾಸವಾಗಿದ್ದಾರೆ.

ಗೃಹ ಸನ್ಮಾನ – ನಿಧಿ ಸಮರ್ಪಣೆ:
ಪ್ರಸ್ತುತ ಅನಾರೋಗ್ಯದಿಂದಾಗಿ ಚಿಕಿತ್ಸೆ ಪಡೆಯುತ್ತಿರುವ ಸಿದ್ಧಕಟ್ಟೆ ಸದಾಶಿವ ಶೆಟ್ಟಿಗಾರ್ ಅವರ ನಿವಾಸಕ್ಕೆ ತೆರಳಿ ಗೃಹ ಸಮ್ಮಾನದೊಂದಿಗೆ ರೂ. 20,000/- ನಿಧಿ ಸಮರ್ಪಣೆ ಮಾಡಲಾಗುವುದು. ಈ ವೇಳೆ ಸಲಹಾ ಸಮಿತಿ ಸದಸ್ಯರು ಮತ್ತು ಟ್ರಸ್ಟ್ ಪದಾಧಿಕಾರಿಗಳು ಉಪಸ್ಥಿತರಿರುವರು ಎಂದು ದಿ| ಅಳಿಕೆ ರಾಮಯ್ಯ ರೈ ಸ್ಮಾರಕ ಟ್ರಸ್ಟ್ ಸಂಚಾಲಕ ಅಳಿಕೆ ದುರ್ಗಾ ಪ್ರಸಾದ್ ರೈ ಮತ್ತು ಆಯ್ಕೆ ಸಮಿತಿ ಸಂಚಾಲಕ ಪ್ರೊ. ಭಾಸ್ಕರ ರೈ ಕುಕ್ಕುವಳ್ಳಿ ಪ್ರಕಟಣೆಯಲ್ಲಿ ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ಕುಂಬಳೆ : ಪುತ್ತಿಗೆ ದೇಲಂಪಾಡಿ ಶ್ರೀಮಹಾಲಿಂಗೇಶ್ವರ ದೇವರ ಚಿತ್ರವನ್ನು ಒಂದೇ ದಿನದಲ್ಲಿ ರಚಿಸಿ, ಬ್ರಹ್ಮಕಲಶೋತ್ಸವದ ಮೊದಲ ಧಾರ್ಮಿಕ ಸಭಾ ವೇದಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಎಡನೀರು ಶ್ರೀಗಳ ಹಸ್ತದಿಂದ, ಕ್ಷೇತ್ರ ತಂತ್ರಿ ಬ್ರಹ್ಮಶ್ರೀ ಗಣೇಶ ತಂತ್ರಿಗಳವರ ಸಮಕ್ಷಮ ಅನಾವರಣಗೊಳಿಸಿ, ಶಿವಾರ್ಪಣ ಮಾಡಿದ್ದು ಬಯಸದೇ ಬಂದೊದಗಿದ ಅನನ್ಯ ಕ್ಷಣ. ದೇಲಂಪಾಡಿ ನನ್ನ ತಾಯ್ನೆಲ. ಬ್ರಹ್ಮಕಲಶ ಸಂದರ್ಭ ನನಗೆ ಹೀಗೊಂದು ಅವಕಾಶ ಒಲಿಯುವ, ಕೈಲಾಸದೊಡೆಯ ಮಹಾಶಿವನ ಚಿತ್ರ ಬರೆಯುವ ಯಾವ ಕಲ್ಪನೆಯೂ ಇರಲಿಲ್ಲ.
ಉನ್ನತ ಶಿಕ್ಷಣದೊಂದಿಗೆ ಚಿತ್ರಗಾತಿಯಾಗಿಯೂ ರೂಪುಗೊಳ್ಳಬೇಕೆಂದು ಬಯಸಿದ್ದ ನನ್ನ ಪಾಲಿಗಿದು ಈಶಾನುಗ್ರಹದ ಶಿವಪ್ರಸಾದ ಎಂದು ಹರ್ಷಿತಳಾಗಿದ್ದಾಳೆ ದೇಲಂಪಾಡಿ ಮೂಲದ ಚಿಗುರು ಚಿತ್ರಕಲಾ ಪ್ರತಿಭೆ ಕು. ಪ್ರಜ್ಞಾ ದೇಲಂಪಾಡಿ.

ಪ್ರಸ್ತುತ ಮಂಗಳೂರು ಅಲೋಶಿಯಸ್ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ದ್ವಿತೀಯ ಪಿಯು ಓದುತ್ತಿರುವ ಈಕೆಗೆ ಚಿತ್ರ ವೆಂದರೆ ಸಹಜವಾಗಿಯೇ ಒಲಿದ ಆಸಕ್ತಿ. ಗುರುಮುಖೇನ ತರಬೇತಿ ಪಡೆದವಳೇ ಅಲ್ಲ. ಐದನೇ ತರಗತಿಯಿಂದಲೇ ಚಿತ್ರ ಗೀಚುತ್ತಾ ಬೆಳೆದ ಈಕೆಯ ಕಲ್ಪನೆ ಮತ್ತು ಕೈಗಳಿಂದ ಈಗಾಗಲೇ ಅನೇಕಾನೇಕ ಆಕ್ರಲಿಕ್ , ಪೆನ್ಸಿಲ್ ಪೈಂಟಿಂಗ್ ಅರಳಿಕೊಂಡಿವೆ. ಎಳವೆಯಲ್ಲೇ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ನೃತ್ಯ, ಯಕ್ಷಗಾನ ‌ದ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಿಕ್ಷಣ ಪಡೆದಿರುವ ಈಕೆಗೆ ಈಗ ಪೈಂಟಿಂಗ್ ಮಾಡುವುದೇ ಮೊದಲ ಆಸಕ್ತಿ.

ಸುರತ್ಕಲ್ ನಲ್ಲಿ ಹೋಟೆಲ್ ನಡೆಸುತ್ತಿರುವ ಹರೀಶ್ ಎಸ್.ರೈ ಅವರ ಪುತ್ರಿಯಾದ ಈಕೆಯ ತಾಯಿ ದೇಲಂಪಾಡಿಯ ವಸಂತಿ. ಮುಂದಕ್ಕೆ ಮಂಗಳೂರಿನ ಸುರತ್ಕಲ್ ನಲ್ಲಿರುವ ಎನ್ಐಟಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಣ ಮುಂದುವರಿಸಬಯಸುವ ಈ ಬಾಲೆ ಗುರು ಮಾರ್ಗದರ್ಶನವಿಲ್ಲದೇ, ತನ್ನದೇ ಪ್ರಯತ್ನ-ಪ್ರತಿಭೆಯಿಂದ ರಚಿಸಿರುವ ವೈವಿಧ್ಯ ಚಿತ್ರಗಳು ನೂರಾರು. ಅದರಲ್ಲೊಂದು ತಾಯ್ನಾಡಿನ ಮಹಾಲಿಂಗೇಶ್ವರ. ಅದು ಬ್ರಹ್ಮಕಲಶದ ವೇಳೆ ಕಲಾಪೋಷಕರಾದ ಎಡನೀರು ಶ್ರೀ ಸಚ್ಛಿದಾನಂದ ಭಾರತಿ ಶ್ರೀಪಾದಂಗಳವರಿಂದ ಅನಾವರಣಗೊಂಡು, ಅವರಿಂದಲೇ ತಾನು ಸ್ಮರಣಿಕೆ ಪಡೆದದ್ದು ನನಗಂತೂ ಖುಷಿಯ ಸಂಭ್ರಮ ನೀಡಿದೆ. ಶ್ರೀಗಳವರ ಹರಸುವಿಕೆ ಚಿತ್ರಲೋಕದ ಪಯಣಕ್ಕೆ ಪ್ರೇರಣೆಯಾಗಿದೆ ಎಂಬ ಸಂಭ್ರಮದಲ್ಲಿದ್ದಾಳೆ ಕು ಪ್ರಜ್ಞಾ ದೇಲಂಪಾಡಿ.

ಚಿತ್ರ ಕಲಾವಿದರ ಮನಸಂಕಲ್ಪದ ಕೈಗೂಸು. ಅದನ್ನು ವೀಕ್ಷಕ ನೋಡಿ ಮನದಟ್ಟು ಮಾಡಿಕೊಂಡಾಗ ಉಂಟಾಗುವ ಭಾವವೇ ಅದರ ಜೀವ. ಚಿತ್ರಗಳು ಹೇಗೂ ಮೂಡುತ್ತದೆ. ಅದರೊಳಗಿನ ಕಲಾತ್ಮಕತೆ ಅರಿಯಬೇಕಿದ್ದರೆ ನೋಟಕರಲ್ಲಿ ಸೃಜನತೆಯ ಸ್ಪಂದನಶೀಲತೆ ಬೇಕು. ಅಂಥ ವೀಕ್ಷಕರ ಮೆಚ್ಚುಗೆಯ ಬೆನ್ತಟ್ಟುವಿಕೆಯೇ ಕಲಾಪಯಣದಲ್ಲಿ ಮುನ್ನಡೆಗೆ ಊರುಗೋಲು…
–ಪ್ರಜ್ಞಾ ದೇಲಂಪಾಡಿ

ಮೂರು ದಶಕದ ಹಿಂದೆ ನನ್ನ ಮೊದಲ ಕೌರವನ ವೇಷದಲ್ಲಿ ಸಂಶಪ್ತಕನಾಗಿ ಜತೆಗೂಡಿ ಹರಸಿದ್ದ ಬಣ್ಣದ ಮಹಾಲಿಂಗಜ್ಜನ ನೆನಪಲ್ಲಿ ನನಗೆ ಸ್ಮೃತಿ ಪುರಸ್ಕಾರ ಸಲ್ಲುವುದೆಂದರೆ…
ಇದು ಪುತ್ತೂರಿನ ಮಹಾಲಿಂಗೇಶ್ವರನ ನೆಲದಲ್ಲಿ ಸಿಕ್ಕಿದ ವರಪ್ರಸಾದ. ಬಣ್ಣದಜ್ಜನ ಆಶೀರ್ವಾದದ ಸಿರಿಗಂಧ.
ಈ ಅಂಗೀಕಾರ ಗೌರವ ನನ್ನ ಕಲಾ ಜೀವನದ ಮುನ್ನಡೆಗೆ ಊರುಗೋಲಿನ ಕೈತಾಂಗು ಎಂದರು ಬಣ್ಣದ ಮಹಾಲಿಂಗ ಸ್ಮೃತಿ ಪುರಸ್ಕಾರ ಮುಡಿದ ಹವ್ಯಾಸಿ ವೇಷಧಾರಿ, ನಾಟ್ಯಗುರು ಬಾಲಕೃಷ್ಣ ಪೂಜಾರಿ ಉಡ್ಡಂಗಳ.
ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ಪುತ್ತೂರು ನಟರಾಜ ವೇದಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಬಣ್ಣದ ಮಹಾಲಿಂಗ ಯಕ್ಷಪ್ರತಿಷ್ಠಾನ ವತಿಯಿಂದ ಸ್ಮೃತಿ ಪುರಸ್ಕಾರ ಪಡೆದ ಬಾಲಕೃಷ್ಣ ಪೂಜಾರಿ ಅವರನ್ನು ಭರ್ತಿ 32ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೊಮ್ಮೆ ಇದೇ ಬಣ್ಣದ ಮಾಲಿಂಗಜ್ಜ ಚೌಕಿಮನೆಯಲ್ಲಿ ಕೊಂಗಾಟದಿಂದ ‘ಬಾಲೇ’ ಎಂದೇ ಕರೆದು ಮೈದಡವಿ ಹರಸಿ, ಆಶೀರ್ವದಿಸಿದ್ದರು. ಅಂದು ಜೀವಂತ ಹರಸಿದ ಬಣ್ಣದ ದೈತ್ಯನ ಸ್ಮೃತಿಯಾನದ ಪುರಸ್ಕಾರ ಈಗ ಪ್ರಸಾದ ರೂಪೇಣ ಮತ್ತೆ ಅವರಿಗೆ ದೊರೆಯುವುದೊಂದು ಕಾಕತಾಳೀಯ ವಿದ್ಯಮಾನ.

ಅದು 1992ರ ದಿನಮಾನ..
ಬಾಲಕೃಷ್ಣ ಪೂಜಾರಿ ಆಗಿನ್ನೂ ಯಕ್ಷಗಾನ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ. ಆಗ ಆರ್ಲಪದವಿನಲ್ಲಿ ಪಿ.ಕೆ.ಮೊಹಮ್ಮದ್ ಸಹಿತ ಯಕ್ಷಗಾನ ಪ್ರೈಮಿಗಳ ದೊಡ್ಡ ದಂಡೇ ಇತ್ತು. ಎಲ್ಲೇ ಆಟವಿದ್ದರೂ ಹೋಗಿ ನೋಡುವುದು, ವೇಷ ಮಾಡುವುದು ಅವರ ಖಯಾಲಿ.
ಒಂದು ದಿನ ಈಶ್ವರ ಮಂಗಲದಲ್ಲಿ ಹವ್ಯಾಸಿಗಳ “ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರ” ಬಯಲಾಟ. ಎಲ್ಲರ ಜತೆ ಬಾಲಕೃಷ್ಣ ಪೂಜಾರಿಯೂ ಹೋಗಿದ್ದರು. ಉಳಿದವರಿಗೆಲ್ಲ ವೇಷವಿತ್ತು. ಆಟ ನೋಡಲೆಂದು ಹೋದ ಬಾಲಕೃಷ್ಣ ಪೂಜಾರಿ ಜೀಪಿನಲ್ಲೇ ನಿದ್ದೆ ಮಾಡಿದ್ದರು.

ಸ್ವಲ್ಪದರಲ್ಲೇ ಪಿ.ಕೆ.ಮೊಹಮ್ಮದ್ ಇವರನ್ನು ಹುಡುಕಿ ಬಂದರು. ಕೌರವ ಮಾಡ್ಲಿಕ್ಕೆ ಜನ ಇಲ್ಲ, ಒಪ್ಪಿದವರು ಬರಲಿಲ್ಲ. ಕೌರವ ನೀನೇ ಮಾಡಬೇಕು ಎಂದರು.
ಬಾಲಕೃಷ್ಣರಿಗೆ ಕಿರೀಟ ವೇಷಗಳೆಂದರೆ ಆಗಲೇ ಇಷ್ಟ. ಆದರೆ ಕೌರವ ಪಾತ್ರ ಈ ಮೊದಲು ಮಾಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಜತೆ ವೇಷಧಾರಿಗಳೆಲ್ಲ ಸೇರಿ ಕೌರವನ ನಡೆ ಹೇಳಿಕೊಟ್ಟರು. ಅರ್ಥಗಾರಿಕೆ ಬರೆದಿಟ್ಟ ಪುಸ್ತಕವನ್ನೂ ಕೊಟ್ಟರು.
ಅಂದು ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಕೌರವನ ವೇಷ ಮಾಡಿದ್ದಲ್ಲ, ಬಣ್ಣದ ಮಹಾಲಿಂಗನವರ ಜತೆ ರಂಗ ಹಂಚಿದ್ದೇ ಸಂಭ್ರಮ ಎಂದು ನೆನಪಿಸಿಕೊಂಡರು ಬಾಲಕೃಷ್ಣ ಪೂಜಾರಿ ಯಾನೆ ಬಾಳಪ್ಪಣ್ಣ.

ಆಗಿನ್ನೂ ಬಣ್ಣದ ಮಹಾಲಿಂಗ ಎಂದರೆ ಯಾರೆಂದೇ ಹುಡುಗ ಬಾಲಕೃಷ್ಣ ಪೂಜಾರಿಗೆ ಗೊತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ರಂಗಸ್ಥಳಕ್ಕೆ ಕೈಹಿಡಿದು ತಂದುಬಿಟ್ಟ ಮುದುಕ , ಸಂಶಪ್ತಕನಾಗಿ ರಂಗಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಭುಸುಗುಟ್ಟುವ ಹಾವಿನಂತೆ ಹೆಡೆಯೆತ್ತಿ ಹ್ಞೂಂಕರಿಸುತ್ತಾ ನೂರು ಕಿ.ಮೀ ವೇಗದಲ್ಲಿ ರೈಸುತ್ತಿದ್ದರೆ ಕೌರವನಾಗಿದ್ದ ಬಾಲಕೃಷ್ಣರಿಗೆ ಅದಾಗಲೇ ಅಚ್ಚರಿಯ ನಡುಕ ಹುಟ್ಟಿತ್ತು! ಅನಂತರ ಒಂದು ಪದ್ಯಕ್ಕೆ ಕೌರವ ಕುಣಿಯ ಹೋದಾಗ, ಹೂಂಕಾರದಲ್ಲೇ ಕುಣಿಯಬಾರದೆಂಬ ಸಂಜ್ಞೆ ನೀಡಿ, ಅಭಿನಯಿಸುವಂತೆ ತಿಳಿಸಿದ್ದರು ಅಜ್ಜಯ್ಯ. ವೇಷ ಮುಗಿದು ಚೌಕಿಗೆ ಬಂದಾಗ ಬಾಲಕೃಷ್ಣರು ಜತೆಗಿದ್ದ ಆರ್ಲಪದವಿನ ಕುಪ್ಪಣ್ಣನಲ್ಲಿ ಕೇಳಿದರು “ಆ ಅಜ್ಜಯ್ಯ ಯಾರು..?”
ಅದಕ್ಕವರು “ಅವರೇ ಬಣ್ಣದ ಬಿನ್ನಾಣಗಾರ ಬಣ್ಣದ ಮಹಾಲಿಂಗ.ಹೋಗು ಕಾಲು ಹಿಡಿದು ನಮಸ್ಕರಿಸು” ಎಂದರು. ಅದರಂತೆ ನಾನು ಅಜ್ಯಯ್ಯನ ಕಾಲು ಹಿಡಿದು ‘ನಾನು ಕಲಿಯುವ ಹುಡುಗ,ನನಗೇನೂ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ, ನನ್ನಿಂದ ತಪ್ಪಾದರೆ ಕ್ಷಮಿಸಿ, ಅನುಗ್ರಹಿಸಿ” ಎಂದು ಪಾದಕ್ಕೆರಗಿದೆ ಎಂದು ನೆನಪಿಸಿಕೊಂಡರು ಬಾಲಕೃಷ್ಣ ಪೂಜಾರಿ.
ಈ ವೇಳೆ ಆಜಾನುಭಾಹು ಅಜ್ಯಯ್ಯ ಮುಖದಲ್ಲಿ ನಗು ತಂದರು. ಮೊಮ್ಮಗನಂತೆ ಮೈ ನೇವರಿಸಿದರು. ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರದ ಕೌರವ ಏನು ಮಾಡಬೇಕೆಂದೂ ಹೇಳಿದರು. ಜತೆಗೆ ಒಳ್ಳೆಯ ಭವಿಷ್ಯ ನಿನಗಿದೆಯೆಂದೂ ಹರಸಿ ಆಶೀರ್ವದಿಸಿದ್ದರು…
ಈಗ 32ವರ್ಷದ ಬಳಿಕ ಬಣ್ಣದ ಅಜ್ಜನ ಸ್ಮೃತಿ ಪುರಸ್ಕಾರ ನನಗೊದಗಿದೆ. ಅಜ್ಯಯ್ಯನ ಜತೆಗೆ ಮೊದಲು ಕೌರವನಾಗಿ ಕುಣಿದದ್ದು ನೆನಪಾಗಿದೆ ಎಂದು ಸಂತಸ ಹಂಚಿಕೊಂಡರು ಬಾಲಕೃಷ್ಣ ಪೂಜಾರಿ.

ಎ.29- ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ನೃತ್ಯ ದಿನಾಚರಣೆ. ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಅಡೆತಡೆಗಳನ್ನು ಮೀರಿ ನೃತ್ಯದ ಸೌಂದರ್ಯ, ವೈವಿಧ್ಯಗಳನ್ನು ನಾಗರಿಕ ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ಪರಿಚಯಿಸಿ ಕಲೆಯ ಮೂಲಕ ಮನಸ್ಸುಗಳನ್ನು ಭಾವೈಕ್ಯತೆಯಿಂದ ಬೆಸೆದು ಬೆಳಗಿಸುವುದೇ ದಿನಾಚರಣೆಯ ಆದ್ಯಂತಿಕ ಉದ್ದೇಶ. ಭಾರತದಲ್ಲಂತೂ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ನೃತ್ಯ ಪರಂಪರೆಗೆ ಸಾವಿರಾರು ವರ್ಷಗಳ ಪ್ರಾಚೀನ,ಪೌರಾಣಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆ ಇದೆ. ಋಗ್ವೇದದಲ್ಲೇ ನಾಟ್ಯ,ನೃತ್ತಗಳ ಉಲ್ಲೇಖವಿದೆ. ಆದರದು ಜನತೆಯ ಕಲೆಯಾಗಿ ವಿಕಸಿತಗೊಂಡು, ಮಾನವ ನಿರ್ಮಾಣದ ಸದಭಿರುಚಿಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿದ್ದು ಈಚಿನ ದಶಕಗಳಿಂದ. ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ನೃತ್ಯ ದಿನಾಚರಣೆ ಆರಂಭಗೊಂಡದ್ದೇ 1982ರಿಂದ.

ನೃತ್ಯ ದಿನಾಚರಣೆ ನಿಮಿತ್ತ ಪುಟ್ಟ ನುಡಿಚಿತ್ರ…

✍️ ಎಂ.ನಾ.ಚಂಬಲ್ತಿಮಾರ್

ನಾನು ನಿಜಕ್ಕೂ ನಾಟ್ಯಾಸಕ್ತಿಯಿಂದ ಈ ಕ್ಷೇತ್ರಕ್ಕೆ ಬಂದವನೇ ಅಲ್ಲ. ಕುಡುಕರಿಗೆ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಯಾರೋ ಒತ್ತಾಯದ ಗೆಳೆತನದಲ್ಲಿ ಕುಡಿಸುತ್ತಾರೆ, ಕ್ರಮೇಣ ಅದು ಚಟವಾಗುತ್ತದಧಲ್ಲ? ಹಾಗಾಯಿತು ನನ್ನ ಕತೆ. ನನ್ನಕ್ಕನಿಗೆ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ನೃತ್ಯ ಕಲಿಸಬೇಕೆಂದು ಅಮ್ಮನಿಗೆ ಆಸೆ ಇತ್ತು. ಅವಳನ್ನು ನಾಟ್ಯ ಶಿಕ್ಷಣಕ್ಕಾಗಿ ಗುರು ಉಳ್ಳಾಲ ಮೋಹನ ಕುಮಾರ್ ಬಳಿಗೆ ಕಳಿಸುವಾಗ ಜತೆಗೆ ನನ್ನನ್ನೂ ಕಳಿಸಿದರು. ಆಕೆ ನೋಡಲಷ್ಟೇನೂ ಸ್ಪುರದ್ರೂಪಿಯಲ್ಲ, ನಾನಾದರೋ ತೆಳ್ಳಗೆ, ಬೆಳ್ಳಗೆ ಇದ್ದೆ. ನೃತ್ಯ,ಕಲಿಯಲು ಹೋದದ್ದು ಅವಳಾದರೆ, ಗುರುಗಳು ನನ್ನನ್ನೂ ಒತ್ತಾಯಿಸಿ ಕಲಿಸಿದರು. ನನಗರಿಯದೇ ನಾನು ನೃತ್ಯಕ್ಕೆ ಮನಸೋತೆ. ಗುರುಗಳ ಸೇವೆ ಮಾಡುತ್ತಾ, ಗುರುಮನೆಯಲ್ಲೇ ಉಳಿದು ಗುರುಪರಂಪರಾ ವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ನೃತ್ಯ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಗುರುಪ್ರಸಾದ ಎಂಬಂತೆ ಪಡೆದೆ. ಈಗ ನನ್ನ ನಾಟ್ಯ ಪಯಣಕ್ಕೆ ಭರ್ತಿ 42ವರ್ಷಗಳಾಯಿತು ಎನ್ನುತ್ತಾ ನಾಟ್ಯನಿಲಯಂ ಮಂಜೇಶ್ವರ ಬಾಲಕೃಷ್ಣ ಮಾಸ್ತರ್ ನೆನಪುಗಳ ತೇರನೇರಿದರು. ನಾಟ್ಯ ಯಾನದ ಕಥನ ಹೇಳಿದರು. ಅದರಲ್ಲಿ,ಗಡಿನಾಡಿನ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ನೃತ್ಯ ಪರಂಪರೆ ಅರಳಿದ ಇತಿಹಾಸ ಇದೆ.

• 42ವರ್ಷಗಳ ನಾಟ್ಯ ಪಯಣ..

42ವರ್ಷಗಳ ನಾಟ್ಯ ಪಯಣ..ಗುರು ಉಳ್ಳಾಲ ಮೋಹನಕುಮಾರ್ ಅವರ ಗರಡಿಯಲ್ಲಿ ಅರಳಿದ ಬಾಲಕೃಷ್ಣ ಮಂಜೇಶ್ವರ ಹೈಸ್ಕೂಲು ದಾಟುವ ಮುನ್ನ 9ನೇ ತರಗತಿಯಲ್ಲೇ ನಾಟ್ಯ ಗುರುಗಳಾಗಿದ್ದರು! ಗುರುಗಳ ಅನುಪಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಅವರ ಶಿಷ್ಯರಿಗೆ ಇವರೇ ಶಿಕ್ಷಣ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದರು. ಎಳೆಯ ಹರೆಯದಲ್ಲೇ ಗುರುವಾಗಿ ಪಳಗಲು ಗುರುಗಳಿತ್ತ ಭರವಸೆಯ ಅವಕಾಶವೇ ಇವರ ಮುನ್ನಡೆಯ ಏಣಿ.

1983ರ ಆಜೂಬಾಜಿನಲ್ಲಿ ಮಂಜೇಶ್ವರ-ಕುಂಬಳೆ- ಬದಿಯಡ್ಕ ಮುಂತಾದ ಗಡಿನಾಡಿನಲ್ಲಿ ಇವರು ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ನೃತ್ಯ ಶಿಕ್ಷಣ ನೀಡಲಾರಂಭಿಸಿದ ಕಾಲಕ್ಕೆ
ಈ ನೆಲದಲ್ಲಿ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ನೃತ್ಯ ದ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಗುರುಗಳೇ ಇರಲಿಲ್ಲ. ನಾಟ್ಯ ಕಲೆಯನ್ನು ಪೋಷಿಸಿ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹಿಸುವ ವಾತಾವರಣವೂ ಇರಲಿಲ್ಲ.
ಇಂಥ ನೆಲದಲ್ಲೇ ‘ನಾಟ್ಯ ನಿಲಯಂ ಮಂಜೇಶ್ವರ’ ಎಂಬ ತನ್ನ ಸಂಸ್ಥೆಯನ್ನು ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ನೃತ್ಯದ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತ ಸಂಸ್ಥೆಯನ್ನಾಗಿ ಕಟ್ಟಿದ್ದು ಇವರ ಸಾಧನೆಯ ಹೆಗ್ಗುರುತು. ಅದಕ್ಕೀಗ 42ವರ್ಷಗಳ ಹಿರಿತನ…

ಬಾಲಕೃಷ್ಣ ಮಾಸ್ತರ್ ರ ನಾಟ್ಯಶಿಕ್ಷಣ, ರಂಗನಿರ್ದೇಶನದ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳಿಗೆ ಗಡಿನಾಡು ಕಾಸರಗೋಡು ತಾಲೂಕಿನಿಂದ ಮೊದಲ್ಗೊಂಡು ಕರಾವಳಿಯಾದ್ಯಂತ ಜನಪ್ರಿಯತೆ, ಜನಾಕರ್ಷಣೆ ಇದೆ. ಕಾರಣ ನೃತ್ಯದ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕತೆಯನ್ನು ಕಾಪಾಡುತ್ತಲೇ ಪ್ರದರ್ಶನಕ್ಕವರು ರಸ ಪೋಷಿತ ರಂಗವಿನ್ಯಾಸ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ. ನೃತ್ಯದಷ್ಟೇ ಹಿಮ್ಮೇಳದ ಗಾನ – ಮೇಳಕ್ಕೂ ಪ್ರಾಶಸ್ತ್ಯ ಕೊಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ.

ಪ್ರದರ್ಶನಗಳು ಜನಾಕರ್ಷಣೀಯವಾಗಿ , ಜನಮನ ರಂಜಿಸಬೇಕು. ಎಲ್ಲವರ್ಗದ ಜನರೂ ನಾಟ್ಯವನ್ನು ಆಸ್ವಾದಿಸಿ ಆನಂದಿಸಬೇಕು. ಎಲ್ಲ ಜನತೆಯನ್ನೂ ನೃತ್ಯ ಮುಟ್ಟಬೇಕು. ಎಲ್ಲರಿಗೂ ನಾಟ್ಯದರಿವು, ಅಭಿರುಚಿ ಮೂಡಬೇಕು. ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ನೃತ್ಯವನ್ನು ಬೌದ್ಧಿಕ ಅಳತೆಗೋಲಿನಲ್ಲಿ ನೋಡುವಾಗ ಇದು ತಪ್ಪೆಂದನ್ನಿಸಿದ್ದರೂ , ನಾವು ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡುವುದು ಕೇವಲ ಪಂಡಿತ ವಿದ್ವಾಂಸರಿಗಲ್ಲ ತಾನೇ? ಎಲ್ಲಾ ಜನವರ್ಗದ ಜನರಿಗೆ ನೃತ್ಯ ರಂಜನೆ ಕೊಡಬೇಕು, ನೃತ್ಯ ಕಲಿಯುವ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ನಾಟ್ಯದಲ್ಲಿ ಪಳಗಲು ಅವಕಾಶಗಳೂ ಒಲಿಯಬೇಕು. ಈ ದೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ನಾನು ಸಂಯೋಜಿಸಿದ ಜನಪದ-ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಮಿಶ್ರಿತ ರಂಗ ಪ್ರಸ್ತುತಿಗಳು ಜನಾಕರ್ಷಣೆ ಪಡೆದುವು. ಅದು ನೋಟಕರಿಗೆ ಹೊಸ ಅನುಭವಗಳಾದುವು. ಸ್ವೀಕೃತಿಯೊಂದಿಗೆ ಪ್ರಶಂಸೆ ಪಡೆಯಿತು.
ಈಗ ಈ ವಿಧಾನವನ್ನೇ ಉಳಿದೆಲ್ಲರೂ ಅನುಕರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಹೊರತು ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ನೃತ್ಯದಲ್ಲಿ ಹೊಸತು ಯಾರೂ ನೀಡಿದ್ದಿಲ್ಲ, ಹೊಸತನದ ಅಧ್ಯಯನದ ಪ್ರಸ್ತುತಿಯೂ ಕಾಣುತ್ತಿಲ್ಲ ಎಂದರು ನಾಟ್ಯಾಚಾರ್ಯ ಬಾಲಕೃಷ್ಣ ಮಂಜೇಶ್ವರ.

• 20ಸಾವಿರಕ್ಕೂ ಅಧಿಕ ನೃತ್ಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಗೆಜ್ಜೆಕಟ್ಟಿದ ಸಾಧಕ!

ಕಳೆದ ನಾಲ್ಕು ದಶಕದಲ್ಲಿ ಗಡಿನಾಡಿನುದ್ದಕ್ಕೂ ಊರೂರು ತೆರಳಿ, ನಿತ್ಯ ಸಂಚರಿಸಿ ಬಾಲಕೃಷ್ಣ ಮಾಸ್ತರ್ ನೃತ್ಯ ಶಿಕ್ಷಣ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಕರಾವಳಿಯುದ್ದಗಲದ ದೇವಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಇವರ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ನೃತ್ಯ ಪ್ರದರ್ಶನ ನಡೆಯದ ಜಾಗಗಳೇ ಇಲ್ಲ. ಈ ವರೆಗೆ ಸರಿಸುಮಾರು 30ಸಾವಿರದಷ್ಟು ಮಂದಿ ನಾಟ್ಯ ಶಿಕ್ಷಣಕ್ಕಾಗಿ ಇವರನ್ನು ಸಮೀಪಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಪೈಕಿ ಅನೇಕರು ಶಿಕ್ಷಣ ಮುಂದುವರಿಸದೇ ಬಿಟ್ಟವರಿದ್ದಾರೆ. ಆದರೆ ಸ್ವತಃ ನಾನೇ ನನ್ನ ಕೈಯ್ಯಾರೆ 20ಸಾವಿರದಷ್ಟು ನೃತ್ಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ಕಾಲಿಗೆ ಗೆಜ್ಜೆ ಕಟ್ಟಿದ್ದೇನೆ. ನಾಟ್ಯ ಶಿಕ್ಷಣವನ್ನು ಧಾರೆ ಎರೆದಿದ್ದೇನೆ ಎನ್ನುವ ಬಾಲಕೃಷ್ಣ ಮಾಸ್ತರ್ ರ ಶಿಷ್ಯೆಯರನೇಕರು ನಾಟ್ಯರಂಗದಲ್ಲೀಗ ಮುಂಚೂಣಿಯ ಹೆಸರುಳ್ಳವರಾಗಿ ಬೆಳೆದಿದ್ದಾರೆ.
ಅವರ ಶಿಷ್ಯ ಪರಂಪರೆಯೂ ಗುರು ಪಂಪರೆಯಾಗಿ ಬೆಳೆದಿದೆ.
ಈ ಸಾಲಿನಲ್ಲಿ ತನ್ನ ಪುತ್ರಿ ಡಾ.ಸಾತ್ವಿಕಾ ಕೃಷ್ಣ ಅವರನ್ನು ಕೂಡಾ ವೈದ್ಯೆ ಮತ್ತು ಪ್ರತಿಭಾವಂತ ನರ್ತಕಿಯಾಗಿ ರೂಪಿಸಿರುವುದು ಅವರ ಕಲಾಪ್ರೀತಿಯ ಕನ್ನಡಿ.

ಕಾಸರಗೋಡು ತಾಲೂಕಿನಂತಹ ಬಹುಭಾಷಿಕ ನೆಲದಲ್ಲಿ ನೃತ್ಯ ಸಂಸ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಸಭ್ಯ ಅಡಿಪಾಯವನ್ನು ಹಾಕಿದ ಬಾಲಕೃಷ್ಣ ಮಂಜೇಶ್ವರ ಅವರಿಗೆ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ನೃತ್ಯ ಎಂದರೆ ಕಸುಬಲ್ಲ, ಕಲೋಪಾಸನೆ. ಅವರು ತನ್ನ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಸಿಕ್ಕ ಸಿಕ್ಕ ವೇದಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಕುಣಿಯುವುದನ್ನು ಒಪ್ಪದವರು. ಸ್ಪರ್ಧಾ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಿಗೂ ಒಪ್ಪದವರು. ಅವರದ್ದು ಗುರು ಪರಂಪರೆಯ ಯಾನ. ಆದ್ದರಿಂದಲೇ ಅವರಿಗೆ ನೃತ್ಯ ನಿತ್ಯೋತ್ಸವದ ಆರಾಧನೆ. ತನ್ನ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಪಕ್ವ, ಪ್ರಬುದ್ಧ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡಬೇಕು ಮತ್ತುದು ನಾಟ್ಯ ನಿಲಯಂ ಮಂಜೇಶ್ವರದ ಪ್ರಸ್ತುತಿ ಎಂದೇ ಗಜಮುದ್ರೆ ಒತ್ತಬೇಕೆಂದು ಬಯಸುವ ಅವರು ಪ್ರದರ್ಶನದ ಗುಣಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ರಾಜಿ ಇಲ್ಲದ,ಒಲ್ಲದ ಕಲಾಪ್ರೇಮಿ. ನಾಲ್ಕು ದಶಕಗಳಿಂದ ಈ ರಂಗಶಿಸ್ತು ಕಾಪಾಡುತ್ತಾ ಅವರು ಗಡಿನಾಡಿಗೆ ನೃತ್ಯಾಭಿರುಚಿಯ ಕಲಾ ಸಂಸ್ಕಾರ ಧಾರೆ ಎರೆದಿದ್ದಾರೆ. ಹಳ್ಳಿಗಾಡಿನ ಸಾವಿರಾರು ನೃತ್ಯ ಪ್ರತಿಭೆಗಳ ಅನಾವರಣಕ್ಕೆ ಕಾರಣರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಗುರು ಪರಂಪರೆಯ ಕಲೆಯನ್ನು ಕಲಾವಿದರಿಗೂ, ಸಭ್ಯ, ಸ್ವಚ್ಛ ಕಲಾಪ್ರೀತಿಯ ಸಂಸ್ಕಾರವನ್ನು ಪ್ರೇಕ್ಷಕರಿಗೂ ಹಸ್ತಾಂತರಿಸಿ ನಾಟ್ಯದ ಒಲುಮೆಯ ಒಂದು ತಲೆಮಾರನ್ನು ರೂಪಿಸಿ, ದಾಟಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಅದು ಕಾಸರಗೋಡು,ಮಂಜೇಶ್ವರ ತಾಲೂಕಿನ ಗಡಿನಾಡಿನಲ್ಲಿ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ನೃತ್ಯದ ನವಶಕೆಯೊಂದನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದೆ.

ತೆಂಕುತಿಟ್ಟು ಯಕ್ಷಗಾನದ ಬಣ್ಣದ ವೇಷಗಳನ್ನು ಕಲಾತ್ಮಕವಾಗಿ ರಾರಾಜಿಸಿದ , ಬಣ್ಣದ ಬಿನ್ನಾಣಗಾರ ಬಣ್ಣದ ಮಹಾಲಿಂಗರ ನೆನಪಿನಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ಯಕ್ಷಪಯಣ “ಬಣ್ಣದಜ್ಜನ ಸ್ಮೃತಿಯಾನ” ದಂಗವಾಗಿ ನೀಡುವ “ಯಕ್ಷಸ್ಮೃತಿ ಪುರಸ್ಕಾರ”
ಹವ್ಯಾಸಿ ಕಲಾರಂಗದ ಕಲಾತ್ಮಕ ಕಲಾವಿದ, ಯಕ್ಷಗುರು ಬಾಳಪ್ಪ ಪೂಜಾರಿ ಉಡ್ಡಂಗಳ ಅವರನ್ನಲಂಕರಿಸಲಿದೆ.
ಗಡಿನಾಡ ಗಡಿ ಆರ್ಲಪದವು ಕೇಂದ್ರೀಕರಿಸಿ ಮತ್ತು ಪುತ್ತೂರು ತಾಲೂಕಿನಲ್ಲಿ ಅವರು ನಡೆಸಿದ ಯಕ್ಷಕಲಾ ಕೈಂಕರ್ಯದ ಕೊಡುಗೆ ಮಾನಿಸಿ ಬಣ್ಣದ ಮಹಾಲಿಂಗರ ಸ್ಮೃತಿ ಪುರಸ್ಕಾರ ನೀಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ.

ಎ.27 ಆದಿತ್ಯವಾರ ಬೆಳಿಗ್ಗೆ 9.30ಕ್ಕೆ ಪುತ್ತೂರು ಶ್ರೀ ಮಹಾಲಿಂಗೇಶ್ವರ ದೇವಾಲಯದ ನಟರಾಜ ವೇದಿಕೆಯಲ್ಲಿ ನಡೆಯುವ ಈಶ ವಿದ್ಯಾಲಯದ ಬೆಳ್ಳಿಹಬ್ಬ ಉದ್ಘಾಟನೆ ಮತ್ತು ಬಣ್ಣದ ಮಹಾಲಿಂಗ ಸಂಸ್ಮರಣಾ
ಸರಣಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಕಲಾವಿದ ಬಾಳಪ್ಪ ಪೂಜಾರಿ ಮುಡಿಗೆ ಗೌರವ ಪುರಸ್ಕಾರ ಸಲ್ಲಲಿದೆ.

ಬಾಳಪ್ಪ ಪೂಜಾರಿ ಗಡಿನಾಡ ಗಡಿಯ ಆರ್ಲಪದವಿನವರು. ಹಳ್ಳಿಗಾಡಿನ ಕೃಷಿ ಹಿನ್ನೆಲೆಯವರು. ಆಧುನಿಕ ಕಾಲದ ಉನ್ನತಶಿಕ್ಷಣವನ್ನೇನೂ ಕಾಣದವರು. 27ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಪೆರ್ಲದಲ್ಲಿ ಸಬ್ಬಣಕೋಡಿ ರಾಮ ಭಟ್ ಯಕ್ಷಗಾನ ನಾಟ್ಯ ತರಬೇತಿ ನೀಡಲಾರಂಭಿಸಿದಾಗ ಅಲ್ಲಿಗೆ ಸೇರಿದ ಮೊದಲ ಸಾಲಿನ ಶಿಷ್ಯರಲ್ಲಿ ಬಾಳಪ್ಪ ಪೂಜಾರಿಯವರೂ ಒಬ್ಬರು.
ಸಂಪ್ರದಾಯಬದ್ಧ ಯಕ್ಷ ಶಿಕ್ಷಣದಿಂದ ಆರ್ಲಪದವಿನ ಹವ್ಯಾಸಿ ಯಕ್ಷರಂಗದ ಉಸಿರಾಗಿ ರೂಪುಗೊಂಡ ಇವರು ಕಿರೀಟವನ್ನು ನೆಚ್ಚುವ, ಕಿರೀಟ ವೇಷಗಳಲ್ಲಿ ಶೋಭಾಯಮಾನ ಪ್ರಸ್ತುತಿ ನೀಡುವ ಅಪರೂಪದ ಹವ್ಯಾಸಿ ವೇಷಧಾರಿ. ವೃತ್ತಿ ಮೇಳ ಬಯಸುವ ಅಗ್ರಶ್ರೇಣಿಯ ಕಲಾವಿದ.

ರಕ್ತಬೀಜ, ಕರ್ಣ, ದಶರಥ, ಅರ್ಜುನ, ಕೌಂಡ್ಳಿಕ, ಇಂದ್ರಜಿತು ಮುಂತಾದ ವೇಷಗಳನ್ನು ಲೀಲಾಜಾಲವಾಗಿ ಮತ್ತು ಮನೋಜ್ಞವಾಗಿ ರಂಗದಲ್ಲಿ ಮೆರೆಸುವ ಇವರು ಹವ್ಯಾಸಿ ವಲಯದಲ್ಲಿ ‘ದೇವೇಂದ್ರ ಬಾಳಪ್ಪಣ್ಣ’ ನೆಂದೇ ಪರಿಚಿತರು. ಕಾರಣ ದೇವೇಂದ್ರನ ಪಾತ್ರ ಇವರಿಗಿಷ್ಟವೂ ಹೌದು, ಅತ್ಯಧಿಕ ಮಾಡಿದವರೂ ಹೌದು.

2005ರಿಂದ ಯಕ್ಷಗಾನ ಗುರುಗಳಾಗಿ ಪ್ರಸ್ತುತ ಗುರುತ್ವದ ವಿಂಶತಿ ವರ್ಷಾಚರಣೆಯಲ್ಲಿರುವ ಬಾಳಪ್ಪ ಪೂಜಾರಿ ಆರ್ಲಪದವು ಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯೇಶ್ವರ ಯಕ್ಷಗಾನ ಕಲಾಸಂಘದಲ್ಲಿ 20ವರ್ಷಗಳಿಂದ ಉಚಿತ ನಾಟ್ಯ ಶಿಕ್ಷಣ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಜತೆಗೆ ಸಂಘದ ಜೀವನಾಡಿಯಂತೆ ವಿವಿಧ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯ ನೊಗ ಹೊತ್ತು ಆರ್ಲಪದವಿನಲ್ಲಿ ಯಕ್ಷಗಾನ ಕಲಾವಿದರನ್ನು ರೂಪಿಸುತ್ತಾ, ಸಂಘವನ್ನು ಹಸಿರಾಗಿರಿಸಿದ್ದಾರೆ.

ಪುತ್ತೂರು ತೆಂಕಿಲದ ವಿವೇಕಾನಂದ, ಅಂಬಿಕಾ ವಿದ್ಯಾಲಯ ಬಪ್ಪಳಿಗೆ, ಬಾಲ ವಿಕಾಸ ಆಂಗ್ಲ ಮಾಧ್ಯಮ ಶಾಲೆ, ಮಾಣಿ ಸರಸ್ವತಿ ವಿದ್ಯಾಮಂದಿರ ನರಿಮೊಗರು,
ಪ್ರಿಯದರ್ಶಿನಿ ಆಂಗ್ಲ ಮಾಧ್ಯಮಶಾಲೆ ಬೆಟ್ಟಂಪಾಡಿ, ಪ್ರಥಮದರ್ಜೆ ಕಾಲೇಜು ಬೆಟ್ಟಂಪಾಡಿ, ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣ ಭಜನಾ ಮಃದಿರ ಕೌಡಿಚ್ಚಾರು, ಈಶ ವಿದ್ಯಾಲಯ ನೆಲ್ಲಿಕಟ್ಟೆ ಪುತ್ತೂರು ಮೊದಲಾದ ಶಾಲಾ ಕಾಲೇಜುಗಳಲ್ಲಿ ಯಕ್ಷ ಶಿಕ್ಷಣ ನೀಡುತ್ತಿರುವ ಇವರ ಬಳಿ ಈಗಾಗಲೇ 3ಸಾವಿರಕ್ಕೂ ಅಧಿಕ ಮಂದಿ ಯಕ್ಷ ಶಿಕ್ಷಣ ಪಡೆದಿದ್ದಾರೆ. ನೂರಾರು ಮಂದಿ ನುರಿತ ಕಲಾವಿದರಾಗಿ ಪ್ರದರ್ಶನ ನೀಡುತ್ತಾರೆ.

ಗತ ಪರಂಪರೆಯ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಕಲಾವಿದರ ವೇಷ ವೈಖರಿಗಳನ್ನು ಸಸೂಕ್ಷ್ಮ ಗಮನಿಸುತ್ತಲೇ ರಂಗಕ್ರಮಗಳನ್ನು, ಪಾತ್ರ ವೈವಿಧ್ಯತೆಗಳನ್ನು ಕರಗತ ಮಾಡಿದ ಬಾಳಪ್ಪ ಪೂಜಾರಿ ವೇಷದಷ್ಟೇ ಗೌರವದಿಂದ ಮಾತುಗಾರಿಕೆಗೂ ಕಿವಿಗೊಟ್ಟವರು. ಸೂಕ್ಷ್ಮಗಳನ್ನು ಬಲ್ಲವರು. ಸಂವಾದವನ್ನು ಸಂಪ್ರೀತಿಯಿಂದ ಕಾಣುವವರು. ಬಣ್ಣಗಾರಿಕೆ, ವೇಷಗಾರಿಕೆ, ರಂಗನಿರ್ವಹಣೆ, ರಂಗದ ಕ್ರಮ ಮತ್ತು ಹೆಜ್ಜೆಗಾರಿಕೆಯನ್ನೊಳಗೊಂಡ ಪರಿಪೂರ್ಣ ಯಕ್ಷ ಶಿಕ್ಷಣ ನೀಡುವ ಬಾಳಪ್ಪ ಪೂಜಾರಿ ಕೇವಲ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ತರಗತಿಯ ಶಿಕ್ಷಣ ಪಡೆದರೂ ಕೆಲವೊಂದು ತುಳು ಪ್ರಸಂಗಗಳನ್ನು ರಚಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಅದು ರಂಗದಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ವಿ ಪ್ರದರ್ಶನಗಳೂ ಕಂಡಿವೆ. ಪತ್ನಿ ಪುಷ್ಪಾವತಿ ಮಕ್ಕಳಾದ
ಧೃತಿ, ಪ್ರಖ್ಯಾತ್ ಇವರೊಂದಿಗೆ ಆರ್ಲಪದವು ಬಳಿ ವಾಸಿಸುವ ಬಾಳಪ್ಪ ಪೂಜಾರಿ ಕೃಷಿಕರು. ಯಕ್ಷಗಾನ ಅವರಿಗೆ ಅನ್ನದಷ್ಟೇ ಗೌರವದ ಒಲುಮೆಯ ಕಾಯಕ.

ಅವರ ಬಣ್ಣದ ಲೋಕದ ನಿಸ್ವಾರ್ಥ ಕಾಯಕಕ್ಕೆ ಈಗ ಬಣ್ಣದ ಮಹಾಲಿಂಗ ಸ್ಮೃತಿಪುರಸ್ಕಾರ ಸಲ್ಲುತ್ತಿದೆ. ಇದು ಗ್ರಾಮೀಣ ಪರಿಸರದಲ್ಲಿ ಕಲಾ ವಾತಾರಣ ನಿರ್ಮಿಸಿ, ಕಲಾವಿದರನ್ನು ರೂಪಿಸಿದ ನೈಜ ಕೊಡುಗೆಗೆ ಸಲ್ಲುವ ಅಂಗೀಕಾರ.

ನವವಸಂತದ ಆಗಮನ ಸಾರಿ ವಿಷು ಬಂದಿದೆ. ಸಂವತ್ಸರದ ಪಲ್ಲಟದೊಂದಿಗೆ ತುಳು -ಮಲಯಾಳ ನಾಡಿಗೆ ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಹೊಸ ವರ್ಷ ತಂದಿದೆ. ಸೂರ್ಯನು ತನ್ನ ರಾಶಿ ಬದಲಿಸಿಕೊಂಡು ಮೇಷ ರಾಶಿ ಎಂಬ ಪಗ್ಗು ಗೆ ಕಾಲಿರಿಸುವುದೇ ವಿಷು. ಇದು ಪ್ರಕೃತಿ ಪಲ್ಲಟದ, ಮತ್ತೊಂದು ಕೃಷಿಗಾಲಕ್ಕೆ ಕಾಲೂರುವ ಹೊತ್ತು. ಕ್ರಿ.ಪೂ. 844ರಿಂದ ಕೇರಳ -ತುಳುನಾಡಿನ ವಿಷು / ಬಿಸು ಆರಾಧನೆ ಆರಂಭವಾಯಿತೆಂದು ಪ್ರತೀತಿ.

ಬಿಸು / ವಿಷು ಭಾವನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಮನಸನ್ನು ಬೆಸೆಯುವ ಹಬ್ಬ. ವರ್ಷಂಪ್ರತಿ ಎಪ್ರೀಲ್ 14 ಅಥವಾ 15ರಂದು ಬರುವ ವಿಷು ಸನಾತನ ಸಂಪ್ರದಾಯದ ಹಿಂದೂ ಕ್ಯಾಲಂಡರಿನಂತೆ ಹೊಸ ವರ್ಷದ ಉದಯ.

ತುಳುನಾಡಿನ ಪಾಲಿಗೆ ಇದು ವರ್ಷೋದಯದ ಸುಗ್ಗಿಯ ಹಬ್ಬ. ಇದು ತುಳು ತಿಂಗಳಾದ ಪಗ್ಗುವಿನ ಮೊದಲ ದಿನವನ್ನು ಸಂಕೇತಿಸಿ ಸಂಭ್ರಮಿಸುತ್ತಿದೆ. ಸುಡು ಬಿಸಿಲಿನ ಮೀನ ಮಾಸದಿಂದ ಮಳೆ ಸುರಿದು ಇಳೆಯ ಬೇಗೆಯನಳಿಸುವ ಮೇಘ ಮಾಸದ ಆರಂಬವೇ ವಿಷು.ಇಲ್ಲಿಂದಾಚೆಗೆ ಕೃಷಿ ಕಾಯಕದ ದಿನಗಳೆಂಬುದು ಪ್ರಾಚೀನ ಜೀವನ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಸಂಕೇತ.

ವಿಷು ಅಥವಾ ಬಿಸು ಕೇವಲ ಕೇರಳ ಮತ್ತು ತುಳುನಾಡಿಗಷ್ಟೇ ಸೀಮಿತವಲ್ಲ. ದೇಶದ ನಾನಾ ರಾಜ್ಯಗಳಲ್ಲಿ ನಾನಾ ನಮೂನೆಗಳಲ್ಲಿ ವಿಷು ಆಚರಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಸೌರಮಾನ ಪಂಚಾಂಗವನ್ನು ಅನುಸರಿಸುವ ತುಳುವ, ಮಲಯಾಳಿಗರಿಗೆ ಇದು ವರ್ಷಾರಂಭದ ಸುದಿನ. ಆದ್ದರಿಂದಲೇ ಮೊದಲ ದಿನದ ಮೊದಲ ನೋಟವೇ ಶುಭಶಕುನ ವಾಗಿರಬೇಕೆಂಬ ಕಣಿ ಇಡುವ ಸಂಪ್ರದಾಯ ಮನೆ,ಮನೆಗಳ ಸಹಿತ ದೇವಾಲಯ, ದೈವಸ್ಥಾನ, ತರವಾಡುಗಳಲ್ಲಿವೆ. ಭಕ್ತಿ ಶ್ರದ್ಧೆಯಿಂದ ಜನರಿದನ್ನು ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ.

ಬಿಸು ಕಣಿ ಗೆ ಏಕಿಷ್ಟು ಪ್ರಾಮುಖ್ಯ?

ಬಿಸು ಹಬ್ಬ ಅಥವಾ ಪರ್ಬದಲ್ಲಿ ಮುಂಜಾನೆಯ ಬ್ರಾಹ್ಮೀ ಕಾಲದ ಕಣಿ ನೋಡುವುದೇ ಪ್ರಧಾನ. ಕಣಿ ಎಂದರೆ ಮೊದಲ ದರ್ಶನ, ಮೊದಲ ಶಕುನ ಎಂದರ್ಥ.
ಇದಕ್ಕಾಗಿ ಮುನ್ನಾ ದಿನ ರಾತ್ರಿಯೇ ದೇವರ ಕೋಣೆಯಲ್ಲಿ ‘ಕಣಿ ತಯಾರಿಸಿ’ ಇಡುವುದು ರೂಢಿ.
ಸಮೃದ್ಧಿಯ ಸಂಕೇತಗಳಾದ ಫಲ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು, ತರಕಾರಿ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು, ಕನ್ನಡಿ, ಬಂಗಾರದ ಆಭರಣ, ರವಿಕೆ ಕಣ, ಅಡಿಕೆ ಸಹಿತ ವೀಳ್ಯದೆಲೆಯೊಂದಿಗೆ ಅಕ್ಕಿ ಪ್ರಮಾಣ ಬದ್ಧವಾಗಿರಿಸಿ, ನಡುವೆ ಶ್ರೀಮನ್ನಾರಾಯಣ ಪ್ರತಿಮೆ ಇರಿಸಿ, ಅದರ ಮುಂದೆ
ಹಚ್ಚಿದ ದೀಪವನ್ನಿಟ್ಟು ಮನೆಯ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬರೂ ಮುಂಜಾನೆ ದರ್ಶನ ಪಡೆಯುವುದೇ ಕಣಿ ದರ್ಶನ. ಸಮೃದ್ಧಿಯ ಐಶ್ವರ್ಯ ಪೂರ್ಣವಾದ ಹೊಸ ವರ್ಷ ಪ್ರಾಪ್ತಿಯಾಗಲೆಂದು ಪ್ರಾರ್ಥಿಸಿ ಬಳಿಕ ಗುರು ಹಿರಿಯರ ಪಾದ ನಮಸ್ಕಾರ ಮಾಡಿ ದಕ್ಷಿಣೆ ಸಹಿತ ಆಶೀರ್ವಾದ ಪಡೆಯುವುದು ವಾಡಿಕೆ. ಆ ಬಳಿಕವಷ್ಟೇ ದೇವಾಲಯ, ತರವಾಡುಗಳಿಗೆ ತೆರಳುವುದು ನಂಬಿಕೆ. ಹೀಗೆ ಹೊಸ ವರ್ಷವನ್ನು ಬರಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದೇ ವಿಷು. ಹೀಗೆ ಹೊಸ ವರ್ಷವನ್ನು ಬರಮಾಡಲು ಹೊಸ ಉಡುಪುಗಳನ್ನು ಧರಿಸಿ, ವಿವಿಧ ಬಗೆಯ ಭಕ್ಷ್ಯ ಭೋಜನವನ್ನೇರ್ಪಡಿಸಿ, ಕೂಡು ಕುಟುಂಬವೊಂದಾಗಿ ಬೆರೆತು ಉಣ್ಣುವುದೇ ವಿಷು ಸಂಭ್ರಮ..

ಈಗ ಕಾಲ ಬದಲಾಗಿದೆ. ಕೃಷಿ ಸಂಸ್ಕೃತಿಗಳೇ ಅಳಿದಿವೆ. ಆದರೆ ಕಳೆದ ಕಾಲದ ಮಧುರ ಸ್ಮೃತಿಗಳಾಗಿ ವಿಷು ಕೈ ದಾಟಿ ಬಂದಿದೆ. ಸನಾತನೀಯ ಹೊಸ ಸಂವತ್ಸರದ ಕ್ಯಾಲೆಂಡರನ್ನು ನೆನಪಿಸುತ್ತಿದೆ. ಇಂಥ ಆಚಾರ ಕ್ರಮಗಳಿಂದ ಮಾತ್ರವೇ ನಮ್ಮ ನಾಡಿನಲ್ಲಿ ಪರಂಪರೆ ಕೈ ದಾಟಿದೆ..

ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ಕಲಾಪ್ರತಿಭೆ ಪ್ರೋತ್ಸಾಹ ನೀಡುವ ನಿಟ್ಟಿನಲ್ಲಿ ಮಂಗಳೂರು ಎಸ್ ಡಿ ಎಂ ಕಾಲೇಜು ಆಯೋಜಿಸುವ ದ್ವಿದಿನ ಯಕ್ಷೋತ್ಸವ ಸಮಾಪ್ತಿಗೊಂಡಿದೆ. ಕಾಲೇಜು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳಲ್ಲಿ ಯಕ್ಷಗಾನ ಅಭಿರುಚಿ ಮೂಡಿಸುವಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳ ಪ್ರತಿಭೆ ಪೋಷಿಸುವಲ್ಲಿ ಈ ಸ್ಪರ್ಧೆ ಮಹತ್ವ ಪಡೆದಿದೆ.

ಮಂಗಳೂರು ಎಸ್ ಡಿ.ಎಂ ಕಾಲೇಜು ಆಯೋಜಿಸಿ, ಎಸ್ ಡಿ.ಎಂ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಅಂತರ್ಜಿಲ್ಲಾ ಕಾಲೇಜು ಯಕ್ಷೋತ್ಸವದಲ್ಲಿ ‘ತರಣಿಸೇನ ಕಾಳಗ’ ಪ್ರಸಂಗ ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿದ ನಿಟ್ಟೆ ಎನ್ ಎಂ ಎ ಎಂ ತಾಂತ್ರಿಕ ಮಹಾ ವಿದ್ಯಾಲಯ ಪ್ರಥಮ ಬಹುಮಾನ ಮುಡಿಗೇರಿಸಿದೆ.
ಸುದರ್ಶನ ವಿಜಯ’ ಪ್ರಸಂಗದ ಪ್ರದರ್ಶನಮಾಡಿದ ಉಡುಪಿ ಬಂಟಕಲ್ ಶ್ರೀಮಧ್ವ ವಾದಿರಾಜ ಕಾಲೇಜು ದ್ವಿತೀಯ ಮತ್ತು ಮಂಗಳೂರಿನ ಸೈಂಟ್ ಅಲೋಶಿಯಸ್ ಕಾಲೇಜು ‘ಕೃಷ್ಣಾರ್ಜುನ ಕಾಳಗ” ಪ್ರದರ್ಶಿಸಿ ತೃತೀಯ ಬಹುಮಾನ ಪಡೆಯಿತು. ಬಹುಮಾನ ಪಡೆದ ಮೂರು ತಂಡಗಳಿಗೆ ಅನುಕ್ರಮವಾಗಿ ರೂ 10ಸಾವಿರ, ರೂ 8ಸಾವಿರ ಮತ್ತು ರೂ 5 ಸಾವಿರ ನಗದು, ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಫಲಕ ನೀಡಿ ಗೌರವಿಸಲಾಯಿತು.

ನಿಟ್ಟೆ ತಾಂತ್ರಿಕ ಕಾಲೇಜಿನ ಜಿತೇಶ್ ಕೆ ನಾಯಕ್ ಸಮಗ್ರ ವೈಯ್ಯಕ್ತಿಕ ಬಹುಮಾನ ಗಳಿಸಿದರು. ಬಂಟಕಲ್ ಮಧ್ವ ವಾದಿರಾಜ ಕಾಲೇಜಿನ ಶ್ರೀಶಾ ಪರ್ಕಳ ಮತ್ತು ಎಸ್ ಡಿ.ಎಂ ಉದ್ಯಮಾಡಳಿತ ಕಾಲೇಜಿನ ವಾರುಣಿ ದ್ವಿತೀಯ, ಸೈಂಟ್ ಅಲೋಶಿಯಸ್ ಕಾಲೇಜಿನ ಸುಧೀಕ್ಷಾ ತೃತೀಯ ಬಹುಮಾನ ಪಡೆದರು. ತೀರ್ಪುಗಾರರಾಗಿ ಕಿನಿಲಕೋಡಿ ಗಿರೀಶ್ ಭಟ್, ಸಂಜಯ ಕುಮಾರ್ ಗೋಣಿಬೀಡು, ನಾ.ಕಾರಂತ ಪೆರಾಜೆ ಪಾಲ್ಗೊಂಡರು.
ಎರಡೂ ದಿನಗಳ ಯಕ್ಷೋತ್ಸವದಲ್ಲಿ ಹತ್ತು ಕಾಲೇಜು ತಂಡಗಳು ಪಾಲ್ಗೊಂಡವು.

ಗಡಿನಾಡ ಗಾಯಕ ರತ್ನಾಕರ ಓಡಂಗಲ್ಲು ಬದಿಯಡ್ಕದವರು. ಅವರ ಗಾನ ಪಯಣಕ್ಕೆ ಮಧೂರಿನ ಮೂಡಪ್ಪ ಸೇವೆಯೊಂದಿಗಿನ ನಂಟಿನ ಮಧುರಸ್ಮೃತಿಗಳಿವೆ. 33ವರ್ಷ ಹಿಂದೆ ನಡೆದ ಮೂಡಪ್ಪ ಸೇವೆಯಲ್ಲಿ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಹಾಡಿ ಗಾನಪಯಣ ಆರಂಭಿಸಿದ ಅವರು ಗಡಿನಾಡ ರಂಗಭೂಮಿಯಿಂದಲೇ ಉದಿಸಿದವರು. ರಂಗಭೂಮಿಯ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಚರಿತೆಯೊಂದಿಗೆ ನಡೆದವರು.

• *ಎಂ.ನಾ.ಚಂಬಲ್ತಿಮಾರ್
  —————————–
  ಹಾಡು ಕಟ್ಟುತ್ತಾ, ಹಾಡಿ ಸವಿಯುತ್ತಾ, ಹಾಡುಗಳನ್ನೇ ಆಸ್ವಾದಿಸಿ ಬದುಕು ನೇಯ್ದ ಗಡಿನಾಡ ಗಾಯಕ ರತ್ನಾಕರ ಓಡಂಗಲ್ಲು ಅವರ ಗಾನ ಪಯಣಕ್ಕೆ ಮಧೂರಿನ ಮೂಡಪ್ಪ ಸೇವೆಯೊಂದಿಗೆ ಮೆಲುಕುವ ಮಧುರ ನೆನಪುಗಳಿವೆ. ಈ ಮಧೂರ ಸ್ಮೃತಿಗಳ ಮಧುರ ಪಯಣಕ್ಕೀಗ 33ರ ಸಂಭ್ರಮ..!

33ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದೆ ಇವರು ಹಾಡಲಾರಂಭಿಸಿದ್ದೇ ಮಧೂರಿನಿಂದ..!
1992ರಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಮಧೂರು ಬ್ರಹ್ಮಕಲಶ -ಮೂಡಪ್ಪ ಸೇವೆಯ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ವೇದಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಪ್ರಥಮ ಹಾಡಿದ್ದರು. ಆಗಿನ್ನೂ ಹತ್ತೊಂಬತ್ತರ ಹರೆಯ. ಮನ ತುಂಬಾ ಕನಸುಗಳು ಜೇನು ಗೂಡಿನಂತೆ ಕಟ್ಟಿದ್ದುವು. ಆದರೆ ಆದಿ ಪೂಜಿತ ವಿನಾಯಕನ ಸನ್ನಿಧಿಯಲ್ಲೇ ಮೊದಲೊಂದಿಪೆ ನಿನಗೆ ಗಣನಾಥಾ ಎಂದು ನಮಿಸಿ ಸ್ವರಾರ್ಚನೆಯ ಭಾವಾರ್ಪಣೆ ಮಾಡಲು ಯೋಗ ಸಿಕ್ಕಿದ್ದು ಬದುಕಿನ ಭಾಗ್ಯ, ಜನ್ಮ ಸುಕೃತದ ಫಲ ಎಂದು ಗತಕಾಲ ನೆನಪಿಸುತ್ತಾರೆ ರತ್ನಾಕರ. ಮಧೂರಿನಿಂದ ಆರಂಭಿಸಿ, 33ವರ್ಷಗಳ ಬಳಿಕ ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ಮಧೂರಿನ ಬ್ರಹ್ಮಕಲಶ -ಮೂಡಪ್ಟ ಸೇವೆಯಲ್ಲಿ ಹಾಡಲು ಸಜ್ಜಾಗಿರುವ ರತ್ನಾಕರ ಓಡಂಗಲ್ಲು ನೆನಪಿನ ಮೆಲುಕುಗಳ ಕದ ತಟ್ಟಿದರು..ಅದು ಗಡಿನಾಡ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಸೃಜನತೆಯ ನಿನ್ನೆಗಳಿಗೆ ಕನ್ನಡಿಯಾದುವು..

1992ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಈಗಿನಂತೆ ವೇದಿಕೆ, ಜಾಲತಾಣದ ಅವಕಾಶಗಳಿರಲಿಲ್ಲ. ಆಗ ಹಾಡು ಕೇಳಲು ರೇಡಿಯೋ, ಟೇಪ್ ರೆಕಾರ್ಡರೇ ಗತಿ. ಇದನ್ನೇ ಕೇಳಿ ಕೇಳಿ ಹಾಡಿನ ಗುಂಗಲ್ಲಿ ರತ್ನಾಕರ ಮೈಮರೆತರು. ಮನದೊಳಗೆ ಹಾಡುಗಳು ಗೂಡುಕಟ್ಟಿದುವು. ಅದು ಗಡಿನಾಡಲ್ಲಿ (ಕಾಸರಗೋಡು ತಾಲೂಕು) ಊರಿನ ಯುವಕ ಸಂಘಗಳ ಸದಸ್ಯರೇ ಅಭಿನಯಿಸುತ್ತಿದ್ದ, ಊರಿನವರ ನಾಟಕಗಳು ಮೆರೆಯುತ್ತಿದ್ದ ಕಾಲಘಟ್ಟದ ಕೊನೆಯ ಚರಣ. ಇಡೀ ರಾತ್ರಿಯ ನಾಟಕಕ್ಕೆ ಹಾಡು ಹೆಣೆದು ಹಾಡಲು ರತ್ನಾಕರ ಅನಿವಾರ್ಯ ಗಾಯಕ. ಹೀಗೆ ಹೆಣೆದ ಹಾಡುಗಳೆಷ್ಟೋ, ಹಾಡಿ ಕರಗಿಸಿದ ರಾತ್ರಿ ನಾಟಕಗಳೆಷ್ಟೋ..ಒಂದನ್ನು ಇವರು ಲೆಕ್ಕ ಇಟ್ಟದ್ದಿಲ್ಲ!
ಬರೆದು ಹಾಡಿ ಎಸೆದ ಹಾಡಿನ ಗುನುಗು ವರ್ಷಾಂತರ ಬಳಿಕ ಮತ್ತೆಲ್ಲೋ ಕೇಳಿ ಪುಳಕಗೊಂಡದ್ದೂ ಇದೆ!

ಊರಿನ ಕ್ಲಬ್ ಗಳ ಸದಸ್ಯರೇ ಅಭಿನಯಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಇಂಥ ಸಾಮಾಜಿಕ ನಾಟಕಗಳ ಯುಗಾಂತ್ಯವಾಗುತ್ತಲೇ ಹಾಡುಗಳ ಕ್ಯಾಸೆಟ್, ದ್ವನಿತಟ್ಟೆ ಜನಪ್ರಿಯವಾಯಿತು. ಇಲ್ಲೂ ಹೆಜ್ಜೆ ಊರಿದ ರತ್ನಾಕರ ತಾನೇ ಹಾಡು ಸೃಜಿಸಿ, ಸಂಗೀತ ವಿನ್ಯಾಸಗೈದು “ಮಂಜಳ್ ಸೀರೆ” , ‘ಒಡಿಯೂರು ವಜ್ರಮಾತೆ’, ಮಂಞಳ್ ಪ್ರಸಾದಂ, ಒಂಜೊಟ್ಟು ಮಂಜಲ್ದ ಪುಡಿ, ಅನಂತಪುರ ಪದ್ಮಪ್ರಸಾದ, ಮುಚ್ಚಿಲೋಟ್ ತಂಬ್ರಾಟಿಯಮ್ಮ ಹೀಗೆ ಹತ್ತಾರು ಧ್ವನಿ ತಟ್ಟೆ ತಂದರು. ಅದು ಜನಪ್ರಿಯವೂ ಆಯಿತು. ಬದಿಯಡ್ಕದಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಚಾರಿತ್ರಿಕ ತುಳು ಸಮ್ಮೇಳನ(ತುಳುವೆರೆ ಆಯನೊ) , ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯ ಸಮ್ಮೇಳನದಲ್ಲಿ ಆಶಯ ಗೀತೆ ರಚಿಸಿ ಹಾಡಿದರು. ಖ್ಯಾತ ಕವಿಗಳ ಗೀತೆಗಳಿಗೆ ಭಾವದ ಜೀವವಿತ್ತರು, ಜನಮನ ಮುಟ್ಟಿಸಿದರು. ಆಕಾಶವಾಣಿಯ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮಗಳಲ್ಲೂ ಇವರ ಗೀತೆ ಬಿತ್ತರವಾದುವು.

ಈಗ ರಾಷ್ಟ್ರಪ್ರಶಸ್ತಿ ಮುಡಿದ ನಿರ್ದೇಶಕ ಕಿರಣ್ ರಾಜ್ ನಿರ್ದೇಶನ ರಂಗಕ್ಕೆ ಕಾಲಿಟ್ಟ ಮೊದಲ ಪ್ರಯೋಗವಾದ “ಕಾವಳ” ಕಿರುಚಿತ್ರಕ್ಕೆ ರತ್ನಾಕರರದ್ದೇ ಸಂಗೀತ,ಗಾಯನ. ಚಿರಸ್ಮರಣೆ ಸಹಿತ ಕಾಸರಗೋಡಿನ ಅನೇಕ ನಾಟಕಗಳಿಗೂ ಇವರದ್ದೇ ಸಂಗೀತ, ಗಾಯನ. ಹೀಗೆ ಹಾಡು ಕಟ್ಟುತ್ತಾ, ಹಾಡುತ್ತಾ, ಹಾಡಿನ ಜಾಡಿನಲ್ಲಿ ಮೈಮರೆಯುವ ರತ್ನಾಕರ್ ಸಂಗೀತ ಶಿಕ್ಷಣ ಪಡೆದವರೇ ಅಲ್ಲ. ಹಾಡು ಅವರಿಗೆ ಒಲಿದ ಅಭಿರುಚಿ ಅಷ್ಟೇ..
ಬಾಲ್ಯದಲ್ಲಿ ಸಂಗೀತ,ಕಲಿಯದೇ ಹೋದೆನಲ್ಲಾ ಎಂಬ ಕೊರಗು ಇಂದಿಗೂ ಅವರಲ್ಲಿದೆ. ಆದರೇನು ಈಗಾಗಲೇ ಹತ್ತಾರು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿ ಬಾಚಿಕೊಂಡ, ಇನ್ನಷ್ಟೇ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗಬೇಕಾದ ಮಲಯಾಳಂ ಸಿನಿಮಾ ‘ನಜಸ್ಸ್’ ನಲ್ಲಿ ಇವರು ಬರೆದ ಕನ್ನಡ ಹಾಡೂ ಇದೆ!

ಪ್ರಸ್ತುತ ಬದಿಯಡ್ಕದಲ್ಲಿ ರಾಗಸಂಗಮ ಆರ್ಕೆಸ್ಟ್ರಾ ಸಂಸ್ಥೆಯೊಂದಿಗೆ ಟೈಲರಿಂಗ್ ಸಂಸ್ಥೆ ಹಾಗೂ ಕೇಕ್ ನಿರ್ಮಾಣೋದ್ಯಮ ನಡೆಸುತ್ತಿರುವ ಅವರು ಊರಿನ ಆರ್ಕೆಸ್ಟ್ರಾಗಳ ಬೇಡಿಕೆ ಗಾಯಕ. ಸಾವಿರಾರು ಗೀತೆಗಳಿಗೆ ಕಂಠವಿತ್ತ ಕಲಾವಿದ.
ಬಾಲ್ಯದಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ತುಳು ನಾಟಕಗಳಲ್ಲೂ ನಟಿಸಿದ್ದ ಕಾರಣ ಗೀತೆ ರಚನೆ, ವೇದಿಕೆ ನಿರ್ವಹಣೆ, ಗಾನಕತೆ ಹೇಳುವುದರಿಗೆ ಕರತಲಾಮಲಕ.
ಹಳ್ಳಿಗರ ತುಳು ಸಾಮಾಜಿಕ ಬದುಕಿನ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ರಂಜನೆಯಾಗಿದ್ದ ನಾಟಕಗಳ ಗಾಯಕನಾಗಿ ಮೂಡಿಬಂದ ರತ್ನಾಕರ ಓಡಂಗಲ್ಲು ಕನ್ನಡ, ತುಳು,ಮಲಯಾಳಂ ಭಾಷೆಯ ಹಿಡಿತ ಉಳ್ಳವರು. ವೇದಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಗೀತೆಗಳೊಂದಿಗೆ ತುಡಿತದಷ್ಟೇ ನುಡಿತ ಉಳ್ಳವರೂ ಹೌದು.
ಪತ್ನಿ ಅನಿತಾ ಹಾಗೂ ಸಾಯಿ ಪ್ರಣಾಮ್, ಸಾಯಿ ಪಾಹಿಮ ಮಕ್ಕಳು.

ಈ ಬಾರಿಯ ಮಧೂರು ಬ್ರಹ್ಮಕಲಶ-ಮೂಡಪ್ಪ ಸೇವೆಯಲ್ಲಿ ರತ್ನಾಕರ ಓಡಂಗಲ್ಲು ಸಾರಥ್ಯದ ರಾಗಸಂಗಮ ಬದಿಯಡ್ಕ ಇವರಿಂದ ಮಾ.29ರಂದು 1ನೇ ವೇದಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಮಧ್ಯಾಹ್ನ 12.30ಕ್ಕೆ ಭಕ್ತಿ ಝೇಂಕಾರ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ನಡೆಯಲಿದೆ. ಇದು ಗೀತಾಯಾನದ ಬದುಕಿನ ಭಾವಸಮರ್ಪಣೆಯೂ ಹೌದು..

ಮಂಗಳೂರು: ‘ತ್ರೇತಾ ಯುಗದ ರಾಮನ ನಡೆಯನ್ನು, ದ್ವಾಪರ ಯುಗದ ಕೃಷ್ಣನ ನುಡಿಯನ್ನು ಕಲಿಯುಗದ ಜನಮಾನಸಕ್ಕೆ ಪ್ರಸ್ತುತ ಪಡಿಸುವ ಶಕ್ತಿಯಿರುವುದು ಯಕ್ಷಗಾನಕ್ಕೆ ಮಾತ್ರ. ಈ ಕಾರಣದಿಂದ ಅದು ವಿಶ್ವದ ಏಕೈಕ ಸಮೃದ್ದ ಕಲೆ’ ಎಂದು ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಹಿರಿಯ ವಕೀಲ ಎಂ.ಸುಧಾಕರ ಪೈ ಅಭಿಪ್ರಾಯ ಪಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಮಾ.22ರಂದು ನಗರದ ಶ್ರೀ ಧರ್ಮಸ್ಥಳ ಮಂಜುನಾಥೇಶ್ವರ ಕಾನೂನು ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ 33ನೇ ವರ್ಷದ ಅಂತರ್ಕಾಲೇಜು ಯಕ್ಷಗಾನ ಸ್ಪರ್ಧೆ ‘ಯಕ್ಷೋತ್ಸವ-2025’ ಉದ್ಘಾಟಿಸಿ, ಅವರು ಮಾತನಾಡಿದರು.

‘ಕೇರಳದ ಕಥಕ್ಕಳಿ, ಆಂದ್ರಪ್ರದೇಶದ ಭಾಮಾ ವಿಲಾಸ ಮೊದಲಾದ ಸಮಕಾಲೀನ ಕಲೆಗಳಂತೆ ಕರಾವಳಿಯಲ್ಲಿ ಯಕ್ಷಗಾನ ಮೆರೆಯುತ್ತಾ ಬಂದಿದೆ. ಮೇಳಗಳು ದೇವಾಲಯಗಳ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಹೊರಡುವ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಯಕ್ಷಗಾನಕ್ಕೆ ದೈವಿಕ ನೆಲೆ ಇದೆ. ಶುದ್ಧ ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯನ್ನು ಕಲಿಸುವ ಜತೆಗೆ ಸಂಸ್ಕೃತಿ, ಸಂಸ್ಕಾರ ಮೈಗೂಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಅದು ಪೂರಕವಾಗಿದೆ’ ಎಂದವರು ಹೇಳಿದರು.

ಅಗಲಿದ ಕಲಾವಿದರ ಸ್ಮರಣೆ:
ಯಕ್ಷಗಾನ ಅಕಾಡೆಮಿ ಮಾಜಿ ಸದಸ್ಯ, ಸಾಹಿತಿ ಪ್ರೊ.ಭಾಸ್ಕರ ರೈ ಕುಕ್ಕುವಳ್ಳಿ ಅವರು ಕಳೆದ ಒಂದು ವರ್ಷ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಅಗಲಿದ ಯಕ್ಷಗಾನ ಕಲಾವಿದರನ್ನು ಸ್ಮರಿಸಿದರು. 2024 ಎಪ್ರಿಲ್ ತಿಂಗಳಿಂದೀಚೆಗೆ ನಿಧನರಾದ ಬಡಗು ತಿಟ್ಟಿನ ಸುಬ್ರಹ್ಮಣ್ಯ ಧಾರೇಶ್ವರ, ಬಾಳೆಗದ್ದೆ ಕೃಷ್ಣ ಹೆಗಡೆ, ತೆಂಕಿನ ಲೀಲಾವತಿ ಬೈಪಡಿತ್ತಾಯ, ಗಂಗಾಧರ ಜೋಗಿ ಪುತ್ತೂರು, ಕುಂಬ್ಳೆ ಶ್ರೀಧರ ರಾವ್, ಬಂಟ್ವಾಳ ಜಯರಾಮ ಆಚಾರ್ಯ, ಕೆ.ವಿ. ಗಣಪಯ್ಯ, ಬರೆ ಕೇಶವ ಭಟ್, ರಘುನಾಥ ರೈ ನುಳಿಯಾಲು, ಪಕಳಕುಂಜ ಶ್ಯಾಮ ಭಟ್, ರಾಮಣ್ಣ ಕಲ್ಮಡ್ಕ, ಪ್ರದೀಪ ರೈ ಬೆಟ್ಟಂಪಾಡಿ, ಗೋಪಾಲಕೃಷ್ಣ ಕುರುಪ್, ಕಲಾಪೋಷಕಿ ಕೀಲಾರು ವಿಜಯಲಕ್ಷ್ಮೀ ಅಮ್ಮ ಮೊದಲಾದ 14ಕ್ಕೂ ಅಧಿಕ ಮಂದಿ ಸಾಧಕರ ಜೀವನ – ಸಾಧನೆಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿ ಅವರು ನುಡಿ ನಮನ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು.

ಮಂಗಳೂರಿನ ಹಿರಿಯ ವಕೀಲರಾದ ಪಿ. ಸಂತೋಷ ಐತಾಳ ಹಾಗೂ ದಯಾನಂದ ರೈ ಮುಖ್ಯ ಅತಿಥಿಗಳಾಗಿದ್ದರು.

ಯಕ್ಷಗಾನ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಸ್ಥಾಪನೆಗೆ ಚಿಂತನೆ:
ಸಮಾರಂಭದ ಅಧ್ಯಕ್ಷತೆ ವಹಿಸಿದ ಕಾನೂನು ಕಾಲೇಜು ಪ್ರಾಂಶುಪಾಲ ಡಾ.ತಾರಾನಾಥ ಮಾತನಾಡಿ, ‘ಎಸ್‌ಡಿಎಂ ಕಾನೂನು ಹಾಗೂ ಉದ್ಯಮಾಡಳಿತ ಕಾಲೇಜಿನ ಕಟ್ಟಡ ವಿಸ್ತರಣೆಯಾಗುತ್ತಿದ್ದು, ನಾಗರಿಕ ಸೇವೆ ತರಬೇತಿ ಹಾಗೂ ಯಕ್ಷಗಾನ ತರಬೇತಿ ಕೇಂದ್ರ ಆರಂಭಿಸಲು ಚಿಂತನೆ ನಡೆಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಬಗ್ಗೆ ಆಡಳಿತ ಮಂಡಳಿಗೆ ಮನವಿ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ’ ಎಂದು ಹೇಳಿದರು.
’35 ನೇ ವರ್ಷದ ಯಕ್ಷೋತ್ಸವದಲ್ಲಿ ಇಲ್ಲಿನ ಯಕ್ಷೋತ್ಸವದಲ್ಲಿ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿ ಪ್ರಸ್ತುತ ದೇಶದ ವಿವಿಧೆಡೆ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿರುವ ಸಾಧಕರನ್ನು ಕರೆಸಿ ಅವರಿಂದಲೇ ಯಕ್ಷಗಾನ ಪ್ರದರ್ಶನ ಮಾಡಿಸುವ ಯೋಜನೆ ಇದೆ. ಯಕ್ಷೋತ್ಸವ ಸಂಘಟನೆ ಸುಲಭವಲ್ಲ. ಇದರ ಹಿಂದೆ ಬಹಳಷ್ಟು ಶ್ರಮವಿದೆ. ಆದರೂ ವರ್ಷದಿಂದ ವರ್ಷಕ್ಕೆ ಉತ್ತಮ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತಾ ಬರುತ್ತಿದೆ’ ಎಂದವರು ನುಡಿದರು. ಯಕ್ಷೋತ್ಸವ ವಿಧ್ಯಾರ್ಥಿ ಸಂಚಾಲಕ ಶಿವತೇಜ ಐತಾಳ್ ಉಪಸ್ಥಿತರಿದ್ದರು.

ಯಕ್ಷೋತ್ಸವ ಸಂಚಾಲಕ ಪ್ರೊ. ಪುಷ್ಪರಾಜ್ ಕೆ. ಸ್ವಾಗತಿಸಿದರು. ಸಂಚಾಲಕಿ ಡಾ.ಶುಭಲಕ್ಷ್ಮೀ ಪಿ. ವಂದಿಸಿದರು. ಶ್ರೀಲಕ್ಷ್ಮೀ ಮಠದಮೂಲೆ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮ ನಿರೂಪಿಸಿದರು. ಎರಡು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ನಡೆಯುವ ಯಕ್ಷೋತ್ಸವದಲ್ಲಿ ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ ಹಾಗೂ ಉಡುಪಿ ಜಿಲ್ಲೆಯಿಂದ ಒಟ್ಟು 10 ಕಾಲೇಜುಗಳು ಭಾಗವಹಿಸಿದ್ದು, ಒಟ್ಟಾಗಿ 8 ಪ್ರಸಂಗಗಳು ಪ್ರದರ್ಶನಗೊಂಡಿವೆ.

• ಮೇ 24,25ರಂದು ನೀರ್ಚಾಲಿನಲ್ಲಿ ದ್ವಿದಿನ ಯೋಗ ಉತ್ಸವ :ಎಡನೀರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಆಮಂತ್ರಣ ಬಿಡುಗಡೆ
• ಒಲಿಂಪಿಕ್ಸ್ ಕ್ರೀಡೆಯಲ್ಲೂ ಪರಿಗಣಿತವಾದ ಯೋಗದಿಂದ ಅನಂತ ಸಾಧ್ಯತೆ, ಸೌಲಭ್ಯ:ಗಡಿನಾಡ ಜನತೆ ವಂಚಿತರಾಗದಿರಲು ಯೋಗಹಬ್ಬ – ರವಿಶಂಕರ್ ನೆಗಳಗುಳಿ

ಕಾಸರಗೋಡು ಜಿಲ್ಲೆಯ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲೇ ಮೊದಲ ಬಾರಿಗೆ ಮೇ 24,25ರಂದು ನೀರ್ಚಾಲಿನಲ್ಲಿ ಯೋಗ ಉತ್ಸವ ನಡೆಯಲಿದ್ದು, ಸಿದ್ದತೆಗಳು ಭರದಿಂದ ಆರಂಭಗೊಂಡಿದೆ.
ದೇಶದಲ್ಲಿಂದು ಯೋಗ ಪಠ್ಯದ ವಿಷಯವಾಗಿದ್ದು, ಅದು ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಕ್ರೀಡೆಯಲ್ಲೂ ಒಳಗೊಂಡು ಯುವಜನತೆಗೆ ಅನಂತ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳನ್ನೊದಗಿಸಿದೆ. ಆದರೆ ಗ್ರಾಮೀಣ ಪ್ರದೇಶಗಳಲ್ಲಿ ಇದರ ಅರಿವಿನ ಕೊರತೆಗಳಿವೆ. ಈ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಆಯೋಜಿಸುವ ಯೋಗ ಉತ್ಸವ ಗಡಿನಾಡಿನಲ್ಲೆರಡು ದಿನದ ಯೋಗ ಹಬ್ಬವಾಗಲಿದೆ.

ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರದ ಅಂಗೀಕಾರ ಪಡೆದ ‘ಯೋಗಾಸನ ಭಾರತ’ ಇದರ ಕಾಸರಗೋಡು ಜಿಲ್ಲಾ ಘಟಕದ ಆಶ್ರಯದಲ್ಲಿ ಮೇ 24 ಮತ್ತು 25 ರಂದು ಮಹಾಜನ ಸಂಸ್ಕೃತ ಕಾಲೇಜು ಪ್ರೌಢಶಾಲೆ ನೀರ್ಚಾಲಿನಲ್ಲಿ ಯೋಗ ಉತ್ಸವ ನಡೆಯಲಿದೆ.
ಇದರ ಆಮಂತ್ರಣ ಪತ್ರವನ್ನು ಶ್ರೀಮದೆಡನೀರು ಮಠದಲ್ಲಿ ಶ್ರೀ ಸಚ್ಚಿದಾನಂದ ಭಾರತಿ ಸ್ವಾಮೀಜಿ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದರು.

ಯೋಗಾಸನ ಕಾಸರಗೋಡು ಸಂಸ್ಥೆಯ ಜಿಲ್ಲಾ ಅಧ್ಯಕ್ಷ ರವಿಶಂಕರ್ ನೆಗಳಗುಳಿ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದ ಅಧ್ಯಕ್ಷತೆ ವಹಿಸಿ ಮಾತನಾಡಿ “ಯೋಗ ಇಂದು ಜಾಗತಿಕ ಕ್ರೀಡೆಯಾಗಿದೆ. ಶೈಕ್ಫಣಿಕ ಪಠ್ಯವಾಗಿದೆ. ಯೋಗದ ಸಾಧನೆ ಮೂಲಕ ಕ್ರೀಡಾ ಕೋಟಾ ಸ್ಥಾಪಮಾನ ಸೌಲಭ್ಯಗಳಿವೆ. ಕಾಸರಗೋಡಿನಂಥ ಪ್ರದೇಶದ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ಪೀಳಿಗೆ ಇದರಿಂದ ವಂಚಿತರಾಗಬಾರದು. ಇದಕ್ಕಾಗಿಯೇ ದ್ವಿದಿನ ಯೋಗ ಉತ್ಸವ ಎಂದರು.

ಮಂಗಳೂರಿನ ಪ್ರತಿಷ್ಠಿತ ಯೋಗ ಸಂಸ್ಥೆಯಾದ ದೇಲಂಪಾಡಿ ಯೋಗ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾನ ಮತ್ತು ಕಾಸರಗೋಡಿನ ಯೋಗ ಫೋರ್ ಕಿಡ್ಸ್ ಇವರ ಸಹಯೋಗದಲ್ಲಿ ಈ ಉತ್ಸವ ನಡೆಯಲಿದೆ. ಯೋಗ ಉತ್ಸವದ ಅಂಗವಾಗಿ ಯೋಗ, ರಸಪ್ರಶ್ನೆ, ಚಿತ್ರ ರಚನೆ ಸ್ಪರ್ಧೆ ಹಾಗೂ ದೇಶದ ವಿವಿಧ ಭಾಗಗಳಿಂದ ಆಗಮಿಸುವ ಪಾಕ ತಜ್ಞರಿಂದ ಆಹಾರ ಮೇಳ, ಚಿತ್ರ ಪ್ರದರ್ಶನ, ಪುಸ್ತಕ ಮೇಳ ಹಾಗೂ ಮಕ್ಕಳಿಗಾಗಿ ಆಸಕ್ತಿದಾಯಕ ಕ್ರೀಡಾ ಜಗತ್ತು ಇರುವುದು . ದೇಶ ವಿದೇಶದ ಅನೇಕ ಯೋಗಿಗಳು ಉತ್ಸವಕ್ಕೆ ಆಗಮಿಸಲಿದ್ದಾರೆ ಎಂಬ ಮಾಹಿತಿ ನೀಡಿದರು. ಕಾರ್ಯಕ್ರಮದಲ್ಲಿ ಯೋಗಾಸನ ಕಾಸರಗೋಡು ಸಂಸ್ಥೆಯ ಉಪಾಧ್ಯಕ್ಷೆ ಡಾ. ಸುಪ್ರಿಯಾ ಕೇಶವ್ ಸ್ವಾಗತಿಸಿ ಪುರುಷೋತ್ತಮ ಕಾಸರಗೋಡು ವಂದಿಸಿದರು. ಪ್ರತಿನಿಧಿಗಳಾದ ವಿನಯ್ ಪಾಲ್, ಕವಿತಾ, ದಿವ್ಯ ಶರ್ಮ, ಡಾ. ಶೈನಾ ರಾಜೇಶ್, ವಿಜಯನ್ ಉಪಸ್ಥಿತರಿದ್ದರು . ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಾಹಿತಿಗೆ ಯೋಗಾಸನ ಕಾಸರಗೋಡಿನ ಜಿಲ್ಲಾ ಪದಾಧಿಕಾರಿಗಳನ್ನು 9995541436, 9446774845 ಎಂಬ ದೂರವಾಣಿಯ ಮೂಲಕ ಸಂಪರ್ಕಿಸಬಹುದು.